อาหารแช่แข็งกับการถนอมและการแปรรูปอาหาร
การใช้ความเย็นในการถนอมรักษาอาหารได้มีวิวัฒนาการมาแต่โบราณจากประสบการณ์และการสังเกตของผู้ที่อาศัยอยู่ในเขตหนาวเย็นของโลก เช่นการแช่เย็นไวน์ด้วยหิมะผสมเกลือโพเเทสเซียมไนเตรทในสมัยโรมัน หลังจากนั้นได้มีการพัฒนากระบวนการแช่เย็นอาหารต่างๆเรื่อยมาจนอุตสาหกรรมแช่แข็งผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์ สัตว์ปีก และปลาในสหรัฐอเมริกากลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน ซึ่งได้ทำการวิจัยค้นคว้า ออกแบบเครื่องแช่แข็ง ก่อตั้งบริษัทอุตสาหกรรมแช่แข็งที่เป็นที่รู้จักแพร่หลายทั่วไป
อาหารแช่แข็ง (Frozen Foods) คืออะไร?
- ถนอมอาหารโดยใช้ความเย็น
ความเย็นจะช่วยหยุดการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ซึ่งเป็นสาเหตุของอาหารเน่าเสีย ทำให้อาหารคงความสด
และเก็บไว้กินได้นานขึ้น
- แช่แข็ง = -18°C
อุณหภูมิมาตรฐานในการแช่แข็ง ณ จุดกึ่งกลางของสินค้า แม้แต่เชื้อราก็ไม่สามารถเจริญเติบโตได้
- คุณค่า = อาหารสด
เพราะไม่ผ่านความร้อนตัวการทำลายสารอาหาร คุณค่าทางโภชนาการจึงยังอยู่เกือบครบถ้วน
- นิยมแช่แข็งเนื้อสัตว์ และอาหารสำเร็จรูปพร้อมทาน
โดยเฉพาะการขนส่งเนื้อสัตว์ซึ่งเป็นอาหารหลัก ไปยังพื้นที่ต่างๆทั่วประเทศและต่างประเทศ ล้วนใช้วิธีการ
แช่แข็ง เพราะสามารถรักษาความสดและคุณภาพอาหารได้อย่างดีเยี่ยม ทำให้ ความอร่อยสามารถส่งตรงได้ถึง
ทุกครัวเรือน
อาหารแช่แข็งหลากเมนู หลายทางเลือก
อาหารแช่แข็งนั้นมีรูปแบบเป็นอาหารสดแช่แข็งที่มีการผลิตเพื่อการส่งออก ปัจจุบันผู้ประกอบการได้มีการพัฒนาอาหารในรูปแบบอื่นๆอย่างอาหารพร้อมปรุง เช่น เนื้อปลาแช่แข็ง เนื้อไก่แช่แข็ง เป็นต้น รวมถึงอาหารปรุงสำเร็จอาหารพร้อมทานที่มีหลากหลายเมนูเพื่อให้ผู้บริโภคได้มีทางเลือกมากขึ้น ตัวอย่างเช่น
- อาหารแช่เมนูข้าวเสิร์ฟพร้อมกับ เช่น ข้าวพะแนงหมู ข้าวแกงเขียวหวานไก่
- อาหารแช่เมนูอาหารจานเดียว เช่น ข้าวต้มหมู ข้าวผัดรวมมิตร
- อาหารแช่อาหารเส้น เช่น มักกะโรนี สปาเก็ตตี้ เกี๊ยวกุ้งน้ำ
พฤติกรรมการรับประทานอาหารแช่แข็ง คนส่วนใหญ่รู้จักและเคยรับประทานอาหารแช่แข็งแล้ว แต่หลายคนก็ยังไม่นิยมรับประทานอาหารประเภทนี้ เพราะเนื่องมาจากความเคยชินของคนในสังคมไทยที่นิยมรับประทานอาหารมื้อหลักที่ปรุงสุกใหม่และไม่นิยมรับประทานอาหารที่เก็บค้างคืนมากนัก ควรจะต้องคำนึงถึงความต้อง การของผู้บริโภคให้มากขึ้น เนื่องจากอาหารแช่แข็ง เป็นอาหารที่จะต้องอุ่นร้อนก่อนรับประทาน ซึ่งผู้บริโภคส่วนใหญ่ก็มักจะอุ่นทั้งบรรจุภัณฑ์ จึงมีบางคนที่กังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยในการใช้บรรจุภัณฑ์นั้นๆ การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ให้มีความปลอดภัยเพียงพอจึงมีความสำคัญ โดยเฉพาะความทนทานต่อความร้อนในการอุ่นอาหาร นอกจากนี้การปรับปรุงตัวอาหารก็ถือเป็นส่วนสำคัญเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นการปรับปรุงเรื่องของ ความสะอาด ถูกสุขอนามัย รสชาติ หรือแม้แต่เมนูที่หลากหลาย อย่างเช่น การปรับปรุงเมนูเพื่อสุขภาพ เพื่อสร้างความมั่นใจให้ผู้บริโภคที่รักการดูแลสุขภาพ ว่ารับประทานแล้วดีต่อสุขภาพ และได้คุณค่าทางอาหารเหมือนรับประทานอาหารปรุงสุกใหม่
อาหารแช่แข็งกับการเลือกซื้อ
- ควรเลือกซื้ออาหารแช่แข็งที่บรรจุในบรรจุภัณฑ์ที่ทนทานต่ออุณหภูมิต่ำ ปกป้องอาหารจากแสง ต้องอยู่ในสภาพดี
ป้ายไม่ขาด และไม่มีรอยเปื้อน สำหรับบรรจุภัณฑ์ที่ใช้กับอาหารแช่เยือกแข็งประเภทพร้อมรับประทาน ต้อง
สามารถอุ่นร้อนในไมโครเวฟได้ เช่น พลาสติก ชนิด CPET
- ผลิตภัณฑ์ควรบอกวิธีใช้อาหารนั้นเพื่อเป็นแนวทางแก่ผู้บริโภค
- สิ่งสำคัญที่ควรคำนึงคือ ความปลอดภัยในด้านจุลินทรีย์ ซึ่งเมื่อกลับถึงบ้านควรรีบนำอาหารแช่เแข็งเข้า
ช่องแช่แข็งของตู้เย็นทันที เพื่อช่วยรักษาสภาพอาหาร ไม่ควรปล่อยให้ละลาย เพราะน้ำในอาหารจะไหล
ออกมา ทำให้อาหารเสียรสชาติ และมีคุณค่าทางโภชนาการลดน้อยลง
4.การละลายอาหารแช่แข็ง ควรแบ่งอาหารออกมาละลายเท่าที่ต้องการในแต่ละครั้ง เพื่อรักษาคุณภาพของ
อาหารในส่วนที่เหลือ
- เมื่อนำอาหารออกมาอุ่น ควรปฏิบัติตามวิธีการอุ่นอาหารบนฉลากที่ระบุไว้
- ในการเลือกซื้ออาหารสำเร็จรูปพร้อมรับประทานแช่แข็ง ควรดูปริมาณสารอาหารต่างๆ บนฉลาก
โภชนาการ และควรเลือกบริโภคผลิตภัณฑ์อาหารที่เหมาะสมกับภาวะสุขภาพของผู้บริโภค
